Η παγκρεατίτιδα είναι οξεία ή χρόνια φλεγμονή των ιστών του παγκρέατος με επακόλουθη παραβίαση των εκκριτικών και ενδοκρινικών λειτουργιών του οργάνου. Τις περισσότερες φορές, η ανάπτυξη της παθολογίας συνδέεται με τη συστηματική κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ, το κάπνισμα, τη χολολιθίαση.
Κατά τη διάρκεια μιας έξαρσης της παγκρεατίτιδας, ένα άτομο αισθάνεται επίμονο έντονο πόνο στην άνω κοιλιακή χώρα, η πέψη του διαταράσσεται και μπορεί να υπάρχει κιτρίνισμα του δέρματος και των βλεννογόνων.
Η θεραπεία περιλαμβάνει την τήρηση δίαιτας, τη λήψη φαρμάκων που διευκολύνουν την πέψη των τροφίμων, παυσίπονων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση.
Γενικά, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, ο επιπολασμός της νόσου δεν εξαρτάται από το φύλο. Ωστόσο, η οξεία αλκοολική παγκρεατίτιδα είναι πιο συχνή στους άνδρες, η οποία σχετίζεται με μεγαλύτερη εξάρτηση από το αλκοόλ σε αυτόν τον πληθυσμό. Η νόσος προσβάλλει κυρίως άτομα σε ηλικία εργασίας από 30 έως 50 ετών. Στις γυναίκες, η ανάπτυξη παγκρεατίτιδας προκαλείται συχνότερα από τη νόσο των χολόλιθων.
Οι λόγοι
Η ασθένεια μπορεί να προκληθεί από τοξικές επιδράσεις, αυτοάνοσες διεργασίες, να έχει κληρονομική προδιάθεση ή να γίνει επιπλοκή της νόσου των χολόλιθων. Η κατάχρηση αλκοόλ, το κάπνισμα και η απόφραξη των χοληφόρων αγωγών από πέτρες στη χοληδόχο κύστη είναι οι πιο συχνές αιτίες παγκρεατίτιδας. Στην τελευταία περίπτωση, διαταράσσεται η εκροή των πεπτικών μυστικών του παγκρέατος στο δωδεκαδάκτυλο, γεγονός που οδηγεί στη στασιμότητα του και στην «αυτοπέψη» του οργάνου.
Τα προϊόντα αποσύνθεσης της αιθυλικής αλκοόλης έχουν άμεση τοξική επίδραση στα κύτταρα του παγκρέατος, καθώς και σε μια σειρά από φάρμακα (οιστρογόνα, σουλφοναμίδες, τετρακυκλίνη, ερυθρομυκίνη, θειαζίδες, μερκαπτοπουρίνη). Επιπλέον, η συστηματική κατάχρηση αλκοόλ σχετίζεται με πάχυνση της χολής, η οποία προδιαθέτει σε διαταραχή της βατότητας των χοληφόρων πόρων. Ο εθισμός στη νικοτίνη προδιαθέτει επίσης στην ανάπτυξη της νόσου, καθώς επηρεάζει το καρδιαγγειακό σύστημα, γεγονός που οδηγεί σε στένωση του αυλού των αγγείων και μείωση της ροής του αίματος στα όργανα.
Η βλάβη στο πάγκρεας είναι επίσης κληρονομική, ιδίως μπορεί να είναι γενετική ή να προκαλείται από συγγενείς αναπτυξιακές διαταραχές. Η αυτοάνοση παγκρεατίτιδα εμφανίζεται τόσο μεμονωμένα όσο και σε συνδυασμό με το σύνδρομο Sjögren, τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου και πολλά άλλα αυτοάνοσα νοσήματα.
ταξινόμηση
Ανάλογα με τη φύση της πορείας της νόσου, γίνεται διάκριση μεταξύ οξείας και χρόνιας παγκρεατίτιδας. Λόγω του συμβάντος συμβαίνει:
- τοξικό (αλκοολικό, μεταδοτικό, φαρμακευτικό).
- Χολή;
- δυσμεταβολικό?
- αυτοάνοσο?
- ιδιοπαθη?
- μετατραυματικό.
Σύμφωνα με τις κλινικές εκδηλώσεις, η παγκρεατίτιδα εμφανίζεται σε ήπια, μέτρια ή σοβαρή μορφή.
συμπτώματα
Οι κλινικές εκδηλώσεις της νόσου συνδέονται όχι μόνο με βλάβη στο ίδιο το όργανο, αλλά και με παραβίαση των εκκριτικών και ενδοκρινικών λειτουργιών του. Με την οξεία παγκρεατίτιδα, τα συμπτώματα είναι έντονα:
- Έντονος επιγαστρικός πόνος, αριστερό υποχόνδριο, τοπικού ή περιφερειακού χαρακτήρα, που συχνά εκτείνεται κάτω από την αριστερή ωμοπλάτη. Οι δυσάρεστες αισθήσεις επιδεινώνονται στην ύπτια θέση και μετά από λάθος στη διατροφή.
- Αυξημένη σιελόρροια, ρέψιμο, ναυτία, συχνοί έμετοι που δεν φέρνουν ανακούφιση.
- αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος. Ίσως η εμφάνιση πυρετού, ρίγη.
- Αλλαγή στο χρώμα του δέρματος και των βλεννογόνων. Συχνά παρατηρείται υγρασία και ωχρότητα του δέρματος, μέτριο κιτρίνισμα του σκληρού χιτώνα. Σε σπάνιες περιπτώσεις, το δέρμα παίρνει επίσης κιτρινωπή απόχρωση. Ίσως η εμφάνιση μπλε κηλίδων στο σώμα, αιμορραγία στον ομφαλό.
- Δυσπεπτικές εκδηλώσεις - μετεωρισμός, καούρα.
- Ευερεθιστότητα, δακρύρροια, σε σοβαρές περιπτώσεις αναπτύσσεται παγκρεατογόνος ψύχωση.
Η χρόνια παγκρεατίτιδα χαρακτηρίζεται από περιόδους έξαρσης και ύφεσης και έχει σταδιακή πορεία. Στο προκλινικό στάδιο δεν υπάρχουν συμπτώματα της νόσου, οι αλλαγές στο πάγκρεας γίνονται τυχαίο εύρημα κατά την υπερηχογραφική σάρωση των κοιλιακών οργάνων. Κατά την περίοδο των πρώτων εκδηλώσεων, παρατηρούνται επαναλαμβανόμενα επεισόδια έξαρσης της παγκρεατίτιδας με εκδηλώσεις χαρακτηριστικές της οξείας μορφής της νόσου. Σταδιακά, η συχνότητά τους μειώνεται, αλλά τα συμπτώματα επιμένουν στην μεσόπλευρη περίοδο: κοιλιακό άλγος, επεισοδιακός έμετος, ναυτία, διάρροια, μετεωρισμός.
Στο στάδιο των επίμονων συμπτωμάτων εμφανίζεται πόνος στο άνω μισό της κοιλιάς, συχνά με χαρακτήρα ζώνης. Ο ασθενής χάνει βάρος, ιδιαίτερα λόγω της άρνησής του να φάει από φόβο αυξημένου πόνου. Αυξημένες εκδηλώσεις εκκριτικής και ενδοκρινικής ανεπάρκειας, όπως δυσπεψία, υπεργλυκαιμία.
Στο μέλλον, εμφανίζεται ατροφία του παγκρέατος. Ο πόνος μπορεί να γίνει λιγότερο έντονος ή να απουσιάζει, η συχνότητα των κρίσεων παγκρεατίτιδας μειώνεται. Το σκαμνί γίνεται υγρό, βουρκωμένο, με λιπαρή γυαλάδα. Παρατηρείται εξάντληση, αναπτύσσεται παγκρεατογόνος σακχαρώδης διαβήτης. Στο τελευταίο στάδιο εμφανίζονται συστηματικές επιπλοκές, πιθανώς κακοήθης εκφύλιση των ιστών του προσβεβλημένου οργάνου.
επιπλοκές
Ανάλογα με τη μορφή, τη σοβαρότητα και το στάδιο της νόσου, αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης ορισμένων επιπλοκών της παγκρεατίτιδας. Με μια προοδευτική μακροχρόνια πορεία της παθολογίας, είναι πιθανές διαταραχές στην εκροή της χολής, ακολουθούμενες από αποφρακτικό ίκτερο, σχηματισμό αποστημάτων, κύστεις, ανάπτυξη πυλαίας υπέρτασης, παγκρεατογόνο σακχαρώδη διαβήτη, παραπαγκρεατίτιδα, "ενζυματική" χολοκυστίτιδα, πνευμονία , εξιδρωματική πλευρίτιδα, παρανεφρίτιδα, καρκίνος του παγκρέατος.
Οι συνέπειες μιας οξείας διαδικασίας μπορεί να είναι:
- περιτονίτιδα;
- σηπτικό φλέγμα του οπισθοπεριτοναϊκού ιστού.
- διαβρωτική αιμορραγία στα όργανα της πεπτικής οδού, αιμορραγία στην κοιλιακή κοιλότητα.
- μηχανικός ίκτερος?
- ασκίτης?
- Σχηματισμός εσωτερικών και εξωτερικών πεπτικών συριγγίων, αποστημάτων και διηθημάτων.
Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να αναπτυχθεί σοκ, πολλαπλή ανεπάρκεια οργάνων με υψηλό κίνδυνο θανάτου.
διάγνωση
Η διάγνωση και η θεραπεία της παγκρεατίτιδας πραγματοποιείται από γενικό ιατρό και γαστρεντερολόγο μαζί με ενδοκρινολόγο, χειρουργό και άλλους ειδικούς. Συχνά, ασθενείς με οξεία μορφή της νόσου, μέσω επείγουσας περίθαλψης, καταλήγουν σε χειρουργείο, όπου γίνεται διαφορική διάγνωση παγκρεατικών αλλοιώσεων με οξεία σκωληκοειδίτιδα, χολοκυστίτιδα και άλλες παθολογίες.
Μετά τη διευκρίνιση των παραπόνων, τη λήψη μιας αναμνησίας, συμπεριλαμβανομένου του τύπου διατροφής, των κακών συνηθειών, της συχνότητας υποτροπής, των συνοδών ασθενειών του χοληφόρου συστήματος και της εξέτασης, ο γιατρός κατευθύνει τον ασθενή σε εξετάσεις, καθώς και μελέτες οργάνων.
Ως μέρος της εργαστηριακής εξέτασης ενός ασθενούς, πραγματοποιούνται τα ακόλουθα:
- Γενική κλινική ανάλυση αίματος. Υπάρχουν σημεία φλεγμονής: επιτάχυνση του ESR, λευκοκυττάρωση.
- βιοχημεία αίματος. Για βλάβη στο πάγκρεας στην παγκρεατίτιδα, είναι η αύξηση της δραστηριότητας των ενζύμων (αμυλάση, λιπάση), η υπεργλυκαιμία, η υπολευκωματιναιμία και η υπασβεστιαιμία, η χολερυθριναιμία, καθώς και η αύξηση της δραστηριότητας των ηπατικών ενζύμων (ALT, AST, τρανσαμινάση), CRP. δυνατόν.
- Βιοχημική εξέταση ούρων. Εκτελείται για τον προσδιορισμό της δραστηριότητας της αμυλάσης στα ούρα.
- συμπρόγραμμα. χαρακτηριστική στεατόρροια.
- Προσδιορισμός της παγκρεατικής ελαστάσης στα κόπρανα.
Η ενόργανη διάγνωση της παγκρεατίτιδας περιλαμβάνει:
- Το υπερηχογράφημα των κοιλιακών οργάνων είναι μια μέθοδος οπτικοποίησης του ίδιου του αδένα και των γύρω οργάνων.
- SCT και MRI εσωτερικών οργάνων για να λάβετε πιο λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τις ανατομικές αλλαγές σε αυτά.
- Ενδοσκοπική ανάδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία για οπτικοποίηση του αυλού των αγωγών, λήψη παγκρεατικών εκκρίσεων, αφαίρεση λίθων.
- ενδοσκοπική ελαστογραφία του παγκρέατος - σας επιτρέπει να προσδιορίσετε την ακαμψία και την ακαμψία των ιστών, να αξιολογήσετε τον βαθμό αντικατάστασης του συνδετικού ιστού και την εκκριτική λειτουργία του οργάνου.
- Οισοφαγογαστροδωδεκαδακτυλοσκόπηση για την εκτίμηση της κατάστασης των κοίλων πεπτικών οργάνων.
θεραπευτική αγωγή
Στα πρώτα σημάδια παγκρεατίτιδας θα πρέπει να αναζητηθεί ιατρική βοήθεια, τότε η πιθανότητα αποφυγής επιπλοκών και η μετάβαση της νόσου σε χρόνια μορφή είναι μεγαλύτερη. Εάν η κατάσταση επιδεινωθεί, συνιστάται η νηστεία.
Όλοι οι ασθενείς που πάσχουν από παγκρεατίτιδα πρέπει να ακολουθούν δίαιτα, να σταματήσουν το αλκοόλ και το κάπνισμα. Στην μεσοδότρια περίοδο, θα πρέπει να τρώτε πολλές φορές την ημέρα σε μικρές μερίδες, με τη διατροφή να περιέχει κυρίως πλούσιους σε πρωτεΐνες και σύνθετους υδατάνθρακες, φυτικές ίνες και βιταμίνες.
Η φαρμακευτική θεραπεία περιλαμβάνει τη λήψη φαρμάκων από τις ακόλουθες ομάδες:
- αναλγητικά για την ανακούφιση από τον πόνο στην παγκρεατίτιδα.
- παγκρεατικά ένζυμα?
- Αναστολείς της έκκρισης υδροχλωρικού οξέος στο στομάχι.
- ηρεμιστικά και αντικαταθλιπτικά?
- αντιβιοτικά?
- Ινσουλίνη;
- βιταμίνες.
Σε περίπτωση περίπλοκης πορείας της νόσου και σε ορισμένες περιπτώσεις οξέος κοιλιακού άλγους, ενδείκνυται ενδοσκοπική ή χειρουργική επέμβαση.
πρόληψη
Η κύρια πρόληψη της παγκρεατίτιδας είναι η αποφυγή αλκοόλ, η κατανάλωση ποικίλης διατροφής χαμηλής σε λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη, συμπεριλαμβανομένων των δημητριακών, των λαχανικών και των φρούτων στη διατροφή, και το κάπνισμα.
Η οξεία παγκρεατίτιδα μπορεί να αναπτυχθεί όχι μόνο σε άτομα που κάνουν τακτική κατάχρηση αλκοόλ, αλλά και ως αποτέλεσμα μιας μόνο λήψης αλκοολούχων ποτών για λιπαρά, τηγανητά και πικάντικα σνακ σε μεγάλες ποσότητες. Η κλασματική, σωστή διατροφή στην παγκρεατίτιδα χρησιμεύει στην πρόληψη των παροξύνσεων της χρόνιας μορφής της.